NGÀY CỦA CHA TRONG VĂN HÓA TRUNG HOA: TỪ CHỮ HIẾU ĐẾN NGÀY 8/8

Ngày của Cha (tiếng Trung: 父亲节 - Fùqīn jié) là dịp đặc biệt để con cái thể hiện lòng biết ơn và sự kính trọng với người cha - người luôn âm thầm hi sinh, che chở và là chỗ dựa vững chắc trong mỗi gia đình. Dù là phương Đông hay phương Tây, tình cảm cha con luôn thiêng liêng và đáng trân quý. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu về Ngày của Cha trên thế giới, đặc biệt là cách người Trung Quốc kỷ niệm ngày này, một phong tục đậm chất văn hóa, ngôn ngữ và truyền thống Á Đông.

1.Nguồn gốc Ngày của Cha trên thế giới

Ngày của Cha (Father’s Day) bắt nguồn từ Hoa Kỳ vào đầu thế kỷ 20. Một trong những cột mốc quan trọng là vào năm 1909, bà Sonora Smart Dodd đã đề xuất ngày tôn vinh người cha của mình, một người đàn ông đơn thân nuôi dạy sáu người con sau khi vợ qua đời. Bà chọn ngày 19/6 (sinh nhật cha bà) làm ngày tưởng nhớ cha, và sau đó ngày lễ này được lan rộng.

Năm 1966, Tổng thống Mỹ Lyndon B. Johnson công nhận chính thức Ngày của Cha, ấn định ngày Chủ Nhật thứ ba của tháng 6 hàng năm. Đến năm 1972, Tổng thống Richard Nixon ký thành luật, biến ngày này thành một ngày lễ quốc gia tại Mỹ.

Kể từ đó, nhiều quốc gia trên thế giới cũng chọn ngày Chủ Nhật thứ ba tháng 6 làm ngày tri ân người cha. Trong năm 2025, Ngày của Cha sẽ rơi vào Chủ nhật, ngày 15 tháng 6.

2. Ngày của Cha trong văn hóa Trung Quốc

Khác với nhiều nước phương Tây, Trung Quốc có cách kỷ niệm Ngày của Cha rất riêng biệt, gắn liền với ngôn ngữ và văn hóa truyền thống. Ngày của Cha tiếng Trung là 父亲节 (Fùqīn jié), và ở Trung Quốc đại lục, người dân từng kỷ niệm vào ngày 8 tháng 8.

Tại sao lại là ngày 8/8? Lý do rất thú vị. Trong tiếng Trung, số 8 đọc là "bā", và khi lặp lại hai lần (八八 - bā bā), phát âm nghe gần giống từ "爸爸" (bàba) - nghĩa là "cha" trong tiếng Trung. Ngoài ra, khi viết, hai số 8 nằm cạnh nhau cũng giống hình ảnh cách điệu của chữ 父 (phụ) - nghĩa là "cha" theo chữ Hán.

Ngày 8 tháng 8 năm 1945, tại Thượng Hải, người dân Trung Hoa Dân Quốc lần đầu tổ chức lễ tôn vinh cha, đồng thời tưởng niệm những người cha đã hy sinh trong chiến tranh. Năm 1946, chính phủ thời đó công nhận ngày 8/8 là Ngày của Cha chính thức.

Một truyền thống ý nghĩa vào dịp này là đeo hoa: ai còn cha thì cài hoa hồng đỏ, ai mất cha thì cài hoa trắng như một cách thể hiện lòng tưởng nhớ.

3. Tư tưởng “hiếu” và hình ảnh người cha trong văn hóa Á Đông

Văn hóa Trung Hoa chịu ảnh hưởng sâu sắc của Nho giáo, đề cao chữ 孝 (xiào), tức là “hiếu thảo”. Trong Kinh Hiếu và Luận Ngữ, hiếu không chỉ là chăm sóc cha mẹ khi già yếu, mà còn là sự kính trọng, vâng lời và giữ gìn danh dự gia đình.

Trong mắt người xưa, người cha là người dạy dỗ, giữ đạo lý, là “trụ cột” cả về tinh thần lẫn đạo đức trong gia đình. Người cha thường ít khi thể hiện tình cảm qua lời nói, nhưng lại âm thầm hi sinh và che chở. Vì thế, người Trung Quốc thường chọn những biểu tượng tĩnh lặng nhưng bền bỉ để nói về tình phụ tử: núi cao, biển rộng, cây tùng vững chãi...

Ngày của Cha vì thế không chỉ là dịp để tặng quà hay nói lời cảm ơn, mà còn là dịp nhắc nhớ lại đạo làm con, một nền tảng đạo đức trọng yếu trong xã hội Á Đông.

4. Từ vựng tiếng Trung về Ngày của Cha

Để giúp bạn hiểu thêm về ngôn ngữ và văn hóa Trung Hoa, dưới đây là một số từ vựng phổ biến liên quan đến Ngày của Cha:

• 父亲节 (Fùqīn jié): Ngày của Cha
  
   
• 爸爸 (Bàba): Bố, cha
  
   
• 感谢 (Gǎnxiè): Cảm ơn
  
   
• 爱 (Ài): Tình yêu
  
   
• 付出 (Fùchū): Sự hy sinh
  
   
• 孝顺 (Xiàoshùn): Hiếu thảo
  
   
• 礼物 (Lǐwù): Quà tặng
  
   
• 红花 (Hóng huā): Hoa đỏ (tượng trưng cho cha còn sống)
  
   
• 白花 (Bái huā): Hoa trắng (tưởng nhớ cha đã mất)

5. Một vài câu chúc bằng tiếng Trung nhân Ngày của Cha

 Bạn có thể dùng những câu chúc dưới đây để gửi tới người cha thân yêu:

• 父亲节快乐！(Fùqīn jié kuàilè!): Chúc mừng Ngày của Cha!
  
   
• 爸爸，我爱你！(Bàba, wǒ ài nǐ!): Bố ơi, con yêu bố!
  
   
• 感谢您一直以来的付出和支持！(Gǎnxiè nín yīzhí yǐlái de fùchū hé zhīchí!): Cảm ơn bố vì sự hi sinh và ủng hộ suốt bao năm qua!
  
   
• 希望您永远健康快乐！(Xīwàng nín yǒngyuǎn jiànkāng kuàilè!): Mong bố luôn khỏe mạnh và hạnh phúc!
  
   

Dù ngày 8/8 không còn là ngày chính thức tại Trung Quốc hiện đại (nhiều nơi chuyển sang tổ chức theo quốc tế vào Chủ nhật thứ ba của tháng 6), nhưng ý nghĩa văn hóa và biểu tượng ngôn ngữ của ngày này vẫn luôn sống mãi trong lòng người Trung Quốc. Ngày của Cha không chỉ là một ngày lễ, đó là dịp để chúng ta chiêm nghiệm tình cảm gia đình, nhắc nhớ chữ hiếu, và hiểu thêm về những nét đẹp trong tư duy, phong tục và ngôn ngữ của người Trung Hoa.