TẾT ĐOAN NGỌ LÀ GÌ? NGƯỜI TRUNG QUỐC LÀM GÌ VÀO TẾT ĐOAN NGỌ?

Tết Đoan Ngọ (端午节) không chỉ là một trong những ngày lễ lớn của Trung Quốc, mà còn gắn liền những món ăn đặc biệt, những biểu tượng văn hóa mang ý nghĩa thanh lọc, xua đuổi điều xấu và gắn kết gia đình. Hãy cùng TIẾNG TRUNG THẦY HƯNG tìm hiểu thêm về Tết Đoan Ngọ và những sự thật thú vị liên quan đến ngày Tết đặc trưng này nhé!

1.Tết Đoan Ngọ là gì?

Tết Đoan Ngọ (端午节 - duānwǔ jié) diễn ra vào ngày 5/5 Âm lịch hằng năm. Đây là ngày Tết truyền thống tại một số nước Trung Quốc, Đài Loan, Triều Tiên, Nhật Bản và Việt Nam. Tết Đoan Ngọ tồn tại từ lâu trong văn hóa dân gian phương Đông và có ảnh hưởng đến sinh hoạt văn hóa. Đoan nghĩa là mở đầu, Ngọ là khoảng thời gian từ 11 giờ trưa tới 1 giờ chiều, và ăn Tết Đoan Ngọ là ăn vào buổi trưa. 

2. Ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ

Với người Việt Nam còn gọi Tết Đoan Ngọ là Tết giết sâu bọ, là ngày phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài gây hại cho cây trồng trên cánh đồng, trong đó nhiều loài sâu có thể ăn được và chúng được coi như là chất bổ dưỡng.

Còn với người Trung Quốc, tết Đoan Ngọ gắn liền với truyền thuyết về nhà thơ nổi tiếng Khuất Nguyên. Là người có tính khí cương trực, ông luôn can ngăn vua nên bị hội gian thần hãm hại buộc phải đi đày. Trên đường đi đày, nghe tin nước Sở mất ông buồn bã gieo mình tự vẫn xuống sông Mịch La vào ngày mùng 5 tháng 5. Để bày tỏ lòng thương tiếc vị trung thần, người dân thường tổ chức tưởng niệm cho ông vào đúng ngày này.

Không giống như Việt Nam, Tết Đoan Ngọ được coi là ngày lễ lớn của cả nước Trung Hoa. Bởi vậy, theo quy định người Trung Quốc sẽ được nghỉ 2 ngày. 

3. Hoạt động đặc trưng của Tết Đoan Ngọ

Đua thuyền rồng 赛龙舟 /sài lóng zhōu/: Đua thuyền rồng có lịch sử lâu đời và là cuộc thi chèo thuyền với nhiều người trong một đội, như một cách thể hiện sức mạnh và sự đoàn kết gánh vác của cả một tập thể. Trước ngày đua thuyền diễn ra, người ta sẽ chọn ngày lành tháng tốt, cúng tế thần linh và cài đầu rồng, đuôi rồng rồi chuẩn bị cho cuộc đua.

Treo cây ngải cứu 艾草 /ài cǎo/ và cây thạch xương bồ 石菖蒲 /shí chāngpú/: Việc treo các loại cây và hoa theo quan niệm có thể xua đuổi những thứ không tốt và có tác dụng chữa bệnh từ lâu đã trở thành một truyền thống của người dân Trung Quốc, đặc biệt là vào ngày Tết Đoan Ngọ.

Ăn bánh ú 粽子 /zòngzi/: Bánh ú, hay còn gọi là bánh nếp, nguyên liệu chính là gạo nếp và nhân được gói bằng lá chuối hoặc lá rong. Từ xa xưa, loại bánh này được sử dụng để tôn vinh tổ tiên và các vị thần, từ đó phong tục ăn bánh ú đã được lưu truyền và có ảnh hưởng rộng rãi nhất của Trung Quốc, từ đó lan sang quốc gia Châu Á khác như Hàn Quốc, Nhật Bản hay Việt Nam.

Đeo túi thơm 香包 /xiāng bāo/: Vào Tết Đoan Ngọ, người dân có tục đeo túi thơm với mong muốn trừ tà, phòng bệnh và cầu may mắn. Túi thơm thường được làm từ vải nhiều màu, bên trong chứa các loại thảo dược như ngải cứu, quế chi, hương nhu. Những loại thảo dược này có tác dụng xua đuổi côn trùng và bảo vệ sức khỏe trong tiết trời oi bức. Ngoài giá trị y học dân gian, túi thơm còn mang ý nghĩa tâm linh và thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống.

Dùng tơ lụa ngũ sắc làm vật lấy may 五彩绳 /wǔcǎi shéng/: Trong văn hóa truyền thống của Trung Quốc, năm màu “xanh, đỏ, trắng, đen và vàng” tượng trưng cho năm phương và ngũ hành, sự kết hợp của chúng được coi là tốt lành và mang lại may mắn cho mọi người. Vào ngày Tết Đoan Ngọ mọi người thường dùng sợi tơ ngũ sắc để buộc vào tay, dần dần nó đã được phát triển thành nhiều loại đồ trang trí đẹp như dây trường sinh, khóa trường sinh, túi trường sinh,…

Uống rượu hùng hoàng 雄黄酒 /xiónghuángjiǔ/: hùng hoàng là một vị thuốc có thể tiêu diệt sâu bọ và trừ độc. Rượu hùng hoàng được làm bằng cách lên men lúa mạch cùng hùng hoàng. Người ta ngâm rượu rồi dùng rượu xoa lên các góc tường, cửa ra vào, gầm giường,…để diệt trừ sâu độc. Ngoài ra, loại rượu này cũng có thể dùng để xoa lên mặt, tay chân của trẻ em để tránh côn trùng đốt.

Tết Đoan Ngọ là dịp lễ truyền thống mang đậm giá trị và tín ngưỡng văn hóa Trung Hoa. Việc giữ gìn những phong tục tập quán trong ngày Tết này không chỉ giúp bảo tồn nét văn hóa riêng biệt, đồng thời còn tạo cơ hội để mọi người hiểu hơn về truyền thống, từ đó lưu truyền giá trị với thế hệ sau. TIẾNG TRUNG THẦY HƯNG chúc bạn đón Tết Đoan Ngọ an lành, may mắn và tràn đầy sức khỏe!