TIẾT KINH TRẬP LÀ GÌ? TIẾT KINH TRẬP NĂM 2025 DIỄN RA VÀO THỜI GIAN NÀO?

Vào khoảng đầu tháng 3, thiên nhiên bắt đầu chuyển mình rõ rệt. Không khí dần ấm lên, những cơn mưa xuân xuất hiện nhiều hơn và tiếng sấm đầu tiên trong năm vang lên báo hiệu sự thức tỉnh của vạn vật. Đây cũng là thời điểm đánh dấu một trong những tiết khí quan trọng trong năm – Tiết Kinh Trập. Hãy cùng Trung Tâm TIẾNG TRUNG THẦY HƯNG khám phá đặc điểm, ý nghĩa của những phong tục độc đáo gắn liền với tiết khí này!

1. Tiết Kinh Trập là gì?

Kinh Trập (惊蛰 - jīng zhé) là tiết khí thứ 3 trong 24 tiết khí, đứng trước tiết Xuân Phân và sau tiết Vũ Thuỷ. Ngày bắt đầu tiết Kinh Trập thường diễn ra vào khoảng ngày 5 hay 6 tháng 3 dương lịch, khi Mặt Trời ở xích kinh 345°.

Khi bước vào Kinh Trập, nhiệt độ dần tăng cao, thời tiết ấm lên, tiếng sấm mùa xuân bắt đầu xuất hiện, lượng mưa nhiều hơn, vạn vật tràn đầy sức sống.

2. Ý nghĩa của Kinh Trập

"蛰" (zhé - Trập) có nghĩa là "ẩn nấp", chỉ việc côn trùng ngủ đông dưới lòng đất

"惊" (jīng - Kinh) có nghĩa là "đánh thức", ám chỉ tiếng sấm mùa xuân làm côn trùng tỉnh dậy

Tiết Kinh Trập không chỉ là thời điểm thiên nhiên chuyển mình mạnh mẽ mà còn đánh dấu sự khởi đầu của vụ mùa xuân. 

3. Đặc điểm của tiết Kinh Trập:

Nhiệt độ tăng lên rõ rệt: sau những ngày lạnh giá, nhiệt độ bắt đầu tăng lên đáng kể, đặc biệt ở khu vực Trung Quốc và Đông Á. Trung bình dao động từ 12 - 15°C, một số nơi có thể đạt trên 20°C vào ban ngày.

Lượng mưa tăng, độ ẩm cao: Không khí trở nên ẩm hơn, mưa xuân xuất hiện nhiều hơn. Lượng mưa gia tăng giúp cây cối phát triển mạnh, nhưng cũng dễ gây ra ẩm thấp, nấm mốc trong nhà cửa.

Sấm xuân xuất hiện: Tiếng sấm đầu tiên của mùa xuân thường vang lên trong tiết Kinh Trập, báo hiệu sự thức tỉnh của côn trùng ngủ đông. 

Côn trùng bắt đầu hoạt động: Thiệt độ tăng khiến côn trùng, sâu bọ, động vật ngủ đông bắt đầu thức dậy và sinh sôi mạnh hơn. Đây cũng là thời điểm thuận lợi cho sâu bệnh phát triển, vì vậy nông dân thường bắt đầu các biện pháp phòng trừ.

Đây cũng là thời điểm thích hợp để gieo trồng các loại cây mùa xuân, đặc biệt là lúa, ngô, khoai, đậu,...

Tóm lại, tiết Kinh Trập là thời điểm thiên nhiên chuyển mình rõ rệt, báo hiệu một mùa xuân tràn đầy sức sống với nhiệt độ ấm lên, lượng mưa tăng, sấm xuân xuất hiện và vạn vật sinh sôi. Đây cũng là thời điểm con người chuẩn bị bước vào mùa vụ quan trọng trong năm!

4. Tiết Kinh Trập năm 2025 rơi vào thời gian nào:

Tiết Kinh Trập 2025 bắt đầu vào ngày 5 tháng 3 và kết thúc vào ngày 20 tháng 3 dương lịch. 

5. Những hoạt động vào tiết Kinh Trập：

Nông canh (春耕): Đây là thời điểm bắt đầu vụ mùa xuân, nông dân tất bật xới đất, gieo hạt, chăm sóc mùa màng để chuẩn bị cho một năm bội thu.

Trừ sâu bọ (驱虫): Thời tiết ấm lên, sâu bọ, côn trùng bắt đầu hoạt động. Người xưa thường rắc vôi bột, đốt ngải cứu hoặc hương thơm để xua đuổi rắn rết, kiến gián ra khỏi nhà.

Đánh tiểu nhân (打小人): Xuất phát từ phong tục xông nhà bằng ngải cứu, hương thơm, dần dần phát triển thành một nghi thức "trừ xui, đuổi kẻ tiểu nhân". Người ta dùng hình người giấy, đặt xuống đất rồi dùng giày hoặc dép đập mạnh, tượng trưng cho việc loại bỏ những kẻ hãm hại mình.

Ăn đậu rang (炒豆): Ở một số địa phương, người dân rang đậu tương trong tiết Kinh Trập. Đậu được ngâm muối, sau đó rang lên cho đến khi nổ lách tách, tượng trưng cho việc diệt sâu bọ, mong mùa màng không bị sâu hại.

Cúng Bạch Hổ (祭白虎): Theo truyền thuyết, Bạch Hổ là thần cai quản thị phi, khẩu nghiệp. Vào tiết Kinh Trập, người xưa thường vẽ hình Bạch Hổ bằng giấy, sau đó đốt hoặc cúng, nhằm cầu mong tránh được những thị phi, tranh cãi trong năm.

Bịt mặt trống (蒙鼓皮): Dân gian tin rằng trời có sấm sét vì Thần Sấm gõ trống trên trời. Ở nhân gian, đây cũng là lúc thay da trống, vì cho rằng làm vậy sẽ giúp mùa màng bội thu, công việc thuận lợi.

Tiết Kinh Trập không chỉ là dấu mốc của sự thay đổi thời tiết mà còn phản ánh nhịp sống của con người và thiên nhiên. Khi sấm xuân vang lên, cũng là lúc muôn loài sinh sôi, con người bắt tay vào mùa vụ mới với hy vọng về một năm bội thu và bình an. Những phong tục tập quán gắn liền với tiết Kinh Trập không chỉ thể hiện sự hòa hợp với tự nhiên mà còn lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống quý báu.